يك شب به زادگاهم باز خواهم گشت

مجید نفیسی

یک شب به زادگاهم باز خواهم گشت
برای چیدن ستاره ها
از روی بامِ خانه ام.

پدر می گوید: "نگاه کن، آنجا!
هفت برادران* را نمی بینی؟"
من دستهایم را دراز می کنم
و به شمشیرهای برهنه شان دست می کشم.
آنگاه جنگِ شبانه آغاز می شود.
ما اژدهای ماهخوار را می رانیم
و در گوشه های تاریکِ آسمان
گُلمیخ های ستاره می کاریم.

در بامداد، مادر می گوید:"نگاه کن،
آنجا! دو خواهران* را نمی بینی؟"
من دستهایم را دراز می کنم
و به کوزه های آبشان دست می کشم.
آنها پیام آورِ ابرهای بارانخیزند
و با برآمدنِ آفتاب ناپدید می شوند.

برادرانم! خواهرانم!
یک شب به زادگاهم باز خواهم گشت
تا در زیر آسمانِ کودکیَم
ستارگانِ خود را بازیابم.

14 ژوئن 2005

*- "پروين" يا "ثريا".
*- "تير" يا "شَعراي يماني".
http://www.iroon.com/irtn/blog/5773/

One Night I Will Return to My Birthplace

        By Majid Naficy

One night I will return to my birthplace

So that I can pick stars

From the rooftop of my home.

Father says: “Look, there!

Don’t you see the Seven Brothers?*”

I stretch my arms

And touch their naked swords.

Then, the nightly war starts.

We drive off the moon-eater dragon

And plant gilded flowers

In the dark corners of the sky.

At dawn, Mother says: “Look, there!

Don’t you see the Two sisters?*”

I stretch my arms

And touch their water jugs.

They are the messengers of rainy clouds

And disappear with the rise of the sun.

My brothers! My sisters!

One night I will return to my birthplace

So that under the sky of my childhood

I can find my stars again.

        June 14, 2005

*- Pleiades.

*- Sirius.

کوبانی و جامه ی پیروزی: بهنام چنگائی

کوبانی و جامه ی پیروزی

بهنام چنگائی

کوبانی!

 بنوش و بنوشان که

آن جام گوارای آزادی نوش ات باد

بپوش و بپوشان که

آن جامه ی زیبای پیروزی

بر تن تو و این دشت و صحرای سوخته  

سزاوارات باد.

اینک،

 در بزمگاه پگاهان

گشاده و دلنشین

بکوب پای مهرات را

بر سرِ سرکشی های زور

و ببند دستان دوستی ات را

بر کمرگاه نرمِ عاطفه ها

تا دیارِ خشکِ خشم

از سیرابی عشقِ انسانی

فراوان ببارد ـ

 بسان باران بر کویر بیدادرسی ها.

کوبانی!

کام خسته و خشک ات

از این چنین بارانی پاک

سرریز باد.

 برخیزهمراه جان سپردگان

دست در دست ستمدیگان

و برقص و بخوان

به نام آزادگان

به نام نان برای همگان

به نام دست ها و زبان های بریده

فریاد انسان باش

کوبانی!

همبستگی ات گرامی و پایدارباد.

بهنام چنگائی 7 بهمن 1393

در بازار ادویه ی اصفهان٬ بفارسی و انگلیسی: مجید نفیسی

دریافتی:

در بازار ادویه ی اصفهان

مجید نفیسی و مادرش

امروز با مادرم به راسته ی ادویه فروشان می روم
تا یک بار دیگر به ذرات آفتاب بنگرم
که از روزني به درونِ تاريكي فرو می ریزند.
از او مي پرسم: "آيا می توانم
انگشت کوچکم را
در این آبشارِ نور فرو کنم؟"
مادر در آستانه ی خوشبویِ حجره اي مي ایستد
و من به عرقچین سبزِ ادویه فروش می نگرم.
او اولین گامش را برای آن برمی دارد
که در مشت من شکرپنیر بگذارد
و آب نباتی با دانه های سرخ زرشک.
مادر دارچین و هل را برای قوریِ چای می خواهد،
زعفران و زرچوبه و زیره را برای قابِ پلو،
قرنفل و زنجفیل را برای نان شیرینی های زنجفيلی
و وانیل را برای بستنی های خانگی.

مرد جنس ها را در کاغذ می پیچد
و در زنبیل مادر می گذارد.
من از بو و رنگ آکنده ام
و به خروس قندیِ سرخم می نگرم
که بر نیِ نازكش نشسته
و با هر زبان لیسه ی من
کوچک و کوچکتر می شود
و پیش از اینکه به چهارسو برسیم
یکسره ناپدید شده است.

مادر، فلفل را فراموش کرده:
آن شاهِ ادویه ها
که شنلی سرخ بر دوش دارد.
ما، راهِ رفته را بازمی گردیم.
ساربانی افسار به دست
در کنار تيمچه ایستاده است.
لوکی گردنش را دراز می کند
و از پشتِ مژه های بلندِ سایه دارش
به من مي نگرد
و لفچه هايش تكان تكان مي خورند.
"اشتر! که را می ترسانی؟
من می توانم از زیر شکم تو بگذرم
بی آن که پاهای بدقواره ات مرا
در زیر خود له کنند."

مادر می گوید آنها از بندر بوشهر می آیند
جایی که جاشویان عرب و هندو
فلفلِ مالابار و دارچینِ سراندیب را
همراه با زنجفیلِ زنگبار
از لنج های خود خالی می کنند
تا ساربانانِ شروه خوانِ دشتستان
آنها را از ریگزارهای کویر لوت گذر دهند.

مرد بسته ی فلفل را در زنبیل می گذارد.
من نیِ خالیِ خروسم را
به سوی اشتربچه ای پرتاب می کنم
که در پسِ کاروان روان است
و به مادرم لبخند می زنم که چون من
براي بوئيدنِ ادويه ها
دماغِ خوبي دارد.

17 سپتامبر 2005
http://www.iroon.com/irtn/blog/5757/

       

 In the Spice Bazaar of Isfahan

 By Majid Naficy

Today I go to the spice-sellers’ lot with my mother

So that once more I can look at specks of the sun

Pouring down from a skylight into the dark bazaar.

I ask her: “Can I poke my pinkie

Into this waterfall of light?”

Mother stops at the fragrant threshold of a small shop

And I look at the green skullcap of the spice-seller

Who takes his first step

To put a white sugar-cheese-

And a red barberry-candy in my fist.

Mother wants cinnamon and cardamom for the tea pot,

Saffron, turmeric and cumin for the pilaf platter,

Clove and ginger for ginger cookies

And vanilla for home-made ice cream.

The man wraps the items in paper

And puts them in Mother’s basket.

I am filled with scent and color

And look at my red candy rooster

Perched on his slender stick

And shrinking with each of my licks

Until it totally disappears

Before we reach the bazaar square.

Mother has forgotten pepper:

The king of spices

With a red hood on its shoulders.

We return to where we started.

A camel driver is standing

With a rein in his hand

Near a bazaar courtyard.

A male camel stretches his neck

To look at me

behind his long shady lashes.

His big lips are trembling.

“Camel! Who are you bullying?

I can pass under your belly

Without letting your misshaped legs

Smash me on the ground.”

Mother says that they come from Bushehr Port

Where Arab and Indian sailors

Unload Malabar’s pepper, Ceylon’s cinnamon

And Zanzibar’s ginger from their barges

So that the  sharveh-singing* camel drivers of Dashtestan

Can carry them across the sandy desert of Loot.

The man puts the package of pepper in the basket.

I fling the empty stick of my rooster

Toward a  baby camel

Walking behind the caravan.

I smile at my mother who like me

Has a good nose

For smelling spices.

 September 17, 2005

*- “Sharveh” is a sad style of song in the Bushehr  province to the

north of the Persian Gulf. It has some similarities with

African-American Blues.

 

 

به ياد پانزده رزمنده شهيد سياهکل٬ اولین شعر انقلابی که بلافاصله پس از رستاخیز سیاهکل سروده شد: چریکهای فدائی خلق ایران

اولین شعر انقلابی که بلافاصله پس از رستاخیز سیاهکل سروده شد

به ياد پانزده رزمنده شهيد سياهکل

آنکه می گفت حرکت مرد در این وادی خاموش و سياه برود شرم کند!

مويه کن بحر خزر
گریه کن دشت کویر
پيرهن چاک بده
جنگل سرخ گيلان
قلب خود را بِدَر ای
قله سر سخت البرز
پانزده مرد دلير
پانزده جان به کف
دست در آوردگه رزم عظيم
پانزده حيدر رزمنده پاک
پانزده روزبه گرد دلیر
خونشان رنگ خروش
خونشان جلوه دلهای امید
خونشان خون بهم بيخته خلق دلير
ريخت از پنجه ضحاک زمان
بر سر خاک
***
مويه کن بحر خزر
گریه کن دشت کویر
بنگر خلق ستمديده ايرانِ به بند
که چه سان بيشرفان، قاتلها
می ربايند ز آغوش تو
فرزند تو را
بنگر بر صف آدمکش ها
خودفروشان سیه کار پلید
روسپی های وقيح
همه سر تا پا شکمان
جملگی خادم ضحاک زمان
و همه ضحاکان گوش دارند
به فرمان جنايتگر قرن
***
قرن ما، قرن رهائی بشر
موج از ساحل اکتبر به چین
پرش از چین تا به کره
حرکت از جنگل کنگو و ويتنام و عدن
جنبش از خلق فلسطين به خليج

باد ای باد سحر
بوی خون شهدا را
برسان تا به جنوب
بکشان تا به شمال
بشکفد بر لب خشکیده دهقان بلوچ
گل لبخند اميد
مرحبا خيزاند
از دل مرد عرب
به طپش وا دارد
قلب آزاده کرد

قدم اول هر راه سترگ
با شکست هم نفس است
درس گيريم از اين جانبازی
واژگون گردانيم
قصر فرعونی ضحاک زمان
پانزده مظهر والای شرف
پانزده درّ درخشنده
در اين تاريکی
خنده زن بحر خزر
خنده زن دشت کویر
خلق بر می خيزد
خلق بر می خیزد

aboune1@lists.siahkal.info
http://lists.siahkal.info/mailman/listinfo/aboune1_lists.siahkal.info

گلسرخي با پدرم٬ بفارسی و انگلیسی: مجید نفیسی

گلسرخي با پدرم

مجید نفیسی

از آن باغچه ي پُر گُل
تنها يك گل سرخ مانده است
كه گذاشته ام توي ايوان
كنار نرده ها،
و امروز بامداد
كه ميروم بر دوچرخه ي ثابتم بنشينم
مي بينمش كه بسوي من سر خم كرده
نجواكنان
در خوابجامه ي ماهوتيَش.

من بر زين چرمي مي نشينم
حوله را بگردن مي آويزم
تا از سوزِ بامدادي در امان باشم
و پا بر ركاب چرخ مي فشارم.
از كنار درياي "آرام" مي گذرم
و همراه با اسكيتبازانِ بامدادي
خود را تا اسكله ي سانتامونيكا ميرسانم
و بي آنكه منتظر سندباد بحري شوم
از كوهه هاي آب مي گذرم.

آنگاه خود را دوباره
در شهرِ كودكيم مي يابم
در كوي "باغ جنت"
با درختان پُرسايه اش
و گداي مشكوكي كه بر سكويي نشسته
و خانه ي ما را از گوشه ي چشم ميپايد.
در مي زنم.

آفتاب ديگر تا نيمه ي ايوان رسيده
و نيمي از رخ
و تاج گلسرخ را پوشانده است.
من حوله را از گردنم برميدارم
و صورتم را خشك مي كنم.

مي دانم كه آن سوي اين ايوان
در خانه ي كودكيم در اصفهان
باغچه ي پُرگل من هنوز پابرجاست،
و پدرم كه ديگر مرا نمي شناسد
بر صندلي چرخدارش نشسته
و دارد با گلسرخي
كه سر بسوي او خم كرده
آرام آرام حرف مي زند.

        6 آوريل 2005

http://www.iroon.com/irtn/blog/5729/

A Red Rose with My Father

        By Majid Naficy

From that once-full flowerbed

There remains a single red rose

Which I have put in the balcony

Near the railing,

And today at dawn

When I go to sit on my stationary bike

I see it bending toward me

Whispering

In her maroon sleeping gown.

I sit on the leather seat,

Hang the towel around my neck

To keep off the morning chill

And press my feet on the pedal.

I pass alongside the Pacific

And carry myself to Santa Monica pier

With the company of morning skaters,

And without waiting for Sinbad the sailor

I pass hills of water.

Then I find myself again

In the city of my childhood

In the alley of “Paradise Garden”

With its shady trees

 And a suspicious beggar

Who sits on a sofa

Watching our house from the edge of his eyes.

I knock at the door.

The sun has now reached half of the balcony

And covered half of the face

And the crown of the red flower.

I take the towel from my neck

And dry my face.

I know that beyond this balcony

In my childhood home of Isfahan

My full flowerbed is still living,

And my father who no longer knows me

sits on his wheelchair

And talks gently

To a red rose

Bending toward him.

        April 6, 2005

ترجمۀ اشعار مجید نفیسی به زبان عربی٬ و شعر گل نرگس٬ بفارسی و عربی:مجید نفیسی٬ مترجم غادة نبیل

دریافتی:

ترجمۀ اشعار مجید نفیسی به زبان عربی

مترجم غادة نبیل

پروندۀ درد: کیفر آزادیخواهی با غم غربت

ملف الألم أوعقوبة الحرية بالحنين

اخیراً، هفته نامۀ معتبرِ مصریِ "اخبار الادب"، در شمارۀ 1117 دسامبر 2014،  برای نخستین بار، بخش ادبیات خود را توسط خانم غادة نبیل، به معرفی و شناساندن زندگی و ترجمۀ آثار یکی از شاعران برجستۀ ایرانی -آمریکائی، مجید نفیسی، به زبان عربی، اختصاص داده است. 

http://www.dar.akhbarelyom.com/issuse/detailze.asp?mag=a&akhbarelyom=&field=news&id=8939

اخیراً، هفته نامۀ معتبرِ مصریِ "اخبار الادب"، در شمارۀ 1117 دسامبر 2014،  برای نخستین بار، بخش ادبیات خود را توسط خانم غادة نبیل، به معرفی و شناساندن زندگی و ترجمۀ آثار یکی از شاعران برجستۀ ایرانی -آمریکائی، مجید نفیسی، به زبان عربی، اختصاص داده است. در همین شماره یک مصاحبه، سه شعر و یک داستان کوتاه از حمید العقابی نویسندۀ تبعیدی عراقی، که در دانمارک زندگی می کند، نیز منتشر شده است.  

خانم غادة نَبیل، که خود شاعر، مترجم و روزنامه نگار معروفِ مصری است، طی مصاحبۀ بلندی با نفیسی، با طرح پرسش هایی دقیق، در بارۀ زندگی سیاسی، اجتماعی، هنری و شخصی او در زمان شاه و خمینی، موفق شده تا اشعار او را از زوایای مختلف، بکاود. مجید نفیسی در این مصاحبه از فعالیت های سیاسی در هر دو رژیم، عشق به همرزم خود، عزت طبائیان که سرانجام به ازدواج آنان منجر شد، از دستگیری و کشته شدن همسرش در رژیم خمینی و تأثیر شگرفش بر زندگی او، سخن می گوید.

بخش دیگر مصاحبه به دلایل مهاجرت مجید نفیسی به آمریکا، ضرورت ادامه تحصیل دانشگاهی، چگونگی کنار آمدن با کاسته شدن بینائی، ازدواج مجدد او و صاحب فرزند شدنش، پرداخته است. خانم نبیل در این مصاحبه نظر مجید نفیسی نسبت به هنر مدرن ایرانی و آمریکائی، درد دوری از وطن و زبان مادری را در تقابل و برخوردِ با فرهنگ و زبان انگلیسی و چگونگیِ انعکاس آنها در شعر او را عرضه می کند. همچنین او در جستجوی یافتن پاسخی برای حل دوگانگی هویت در فرهنگ و سرزمینِ میزبان، از طریق هنر، مجید نفیسی را به چالش می کشد.

 خانم نبیل در همین شماره از "اخبار الادب"، 18 شعر، از اشعار قدیم و جدید مجید را نیز به زیبائی به زبان عربی ترجمه کرده است.

این نخستین بار است که اشعار یک شاعر ایرانی به زبان عربی ترجمه و منتشر می شود.

 پیوند سرا ضمن ابراز تبریک به مجید نفیسی، برای او آرزوی تداوم و توفیق دارد.

در ادامه یکی از اشعار بسیار زیبای، مجید نفیسی، به نام "گل نرگس" و ترجمۀ آن را به زبان عربی بخوانید:

گل نرگس*

مجید نفیسی
دلدار من گل نرگسی به دهان دارد
که با خود
از زندان های ایران آورده است.
می دانم که از پس میله ها
شب ها می توان در چهره ی ماه
نقش گلی را دید
و صبح ها در آبی آسمان
صدای بال دُرنای مهاجر را شنید.

می دانم که در پسِ پلک ها
و قاب مشت ها
و فاصله ی میان دو تیربار
و سپیدی نامه های آخرین
و پیام تکضربه ها بر دیوار
و گوشه های تر غم
و درزهای برهنه ی شادی
و حفره های خالی درد
و تاریک - روشنای امید
و قله های پنهان غرور
می توان، آری می توان
بهار را پنهان کرد.
با این همه در شگفتم
که در آن بند تاریک
چگونه می توان گل نرگسی پرورد
که لکه های خون،
سپیدیِ آن را نپوشانده باشد.

15 ژوئیه 1995

 *شعر يكم از مجموعه ي "سرگذشت يك عشق: دوازده شعر پيوسته"

زهرة النَرجس 

 مجید نفیسی، ترجمۀ غادة نبیل

حبيبتى لها زهرة نرجس فى فمها

تذكارها من سجون إيران .

أعلم أنه كل ليلة

من وراء القضبان

يمكن للمرء أن يرى أثر الزهور

على وجه القمر

وأن يسمع نهاراً

الأجنحة المرفرفة

للكراكى المهاجرة فى السماء الزرقاء.

أعلم أنه تحت الجفون

والقبضات المحكمة الغلق                  

والصمت الخالى من السلاح

بين إعدامين

والبياض الشاهق للحروف الأخيرة،

لمعانى النقرات الوحيدة على الجدران

ولثنيات الحزن الندية

ولمحات السعادة التى تم تمزيقها

ولتجويفات محجرى الألم

وللضوء الشحيح للأمل

ولذرى الغرور المغطاة بالسحاب

يمكن للمرء

نعم ، يمكن للمرء

أن يُخفى الربيع ،

ومع هذا يذهلنى

كيف يمكن لأحد فى الأسر الأسود

أن يرفع زهرة نرجس

لم يتلوث نقاؤها

بالدم .

http://payvandsaraa.blogspot.com.au/2015/01/blog-post_35.html

این جهان با علف ِ خشک مزین شده است: داریوش لعل ریاحی

دریافتی:

این جهان با علف ِ خشک مزین شده است

 

من توام اما تو آیا اشگ در سیمات هست ؟

هِق هِق ِ آوارگی در شام ِ بی فردات هست؟

من توام آری تویی در خاک ِ خونین ِ عراق

گِیم ِ کُشتارم نماد ِ طرحِ ِ تلخی هات هست ؟

من تو هستم شارلی هبدو ، طنز ِ تلخ ِ زندگی

در میان ِ چرخ ِ قدرت ، مثل ِ ما یارات هست ؟

من تو را امروز اشگم ، داغ دارد سینه ام

مرگ ِ فرزندان ِ تو ، روشنگر ِ فردات هست ؟

می نویسی صبح ِ فردا ، مجریان را کیست سر

این قلم آزاد در شرح ِ بدیهییات هست ؟

در کدامین سرزمین باید ز آزادی سرود

طرح آزادی نهان در بخشی از رؤیات هست ؟

یا اگر طرحی کشیدی طنز ، از این جانیان

جای ِ پای ِ روزگار ِ مردم شامات  هست ؟

داریوش لعل ریاحی

21 دیماه 1393

Dlr1266@hotmail.com

در سوگ با شارلی ابدو: بهنام چنگائی

در سوگ با شارلی ابدو

 

بهنام چنگائی

گامِ شکسته و

 زبانِ بریده ی قلم

در این شبانِ بی دادرسی

ای بسا:

حکایتِ نبودِ نان و

وفورِ نادانی و

ستمِ بلند دوران است

 و

ترانه ی برُائی تیغِ فریبِ کوری

 که

شبزدگان غریب و گرسنه را

اینچنین

به فرمابرداری دیوان شرور

ربوده و کشانده است.

در این گدُارِ تنگ

شب حاکم است

و

دل و دیده یِ کبوتران تنها

کبوترانِ دست آموزِ تنها

بیگانه با زمانه ی فراخ است

 و

عصر افلاکی برای شان

مادربزرگِ گرسنگی هاست

و

در فکرِ سوت و کور ویرانه ها

آیه های مرگبار داعشی

برای هر بی پناهی

برج و باروی بهشت می سازد

و

بدین سان

طرح آسمانی ترور قلم

برتارک ایمان تهی

خونین سروده شده است.

بهنام چنگائی 19 دی 1393

شارلی ابدو؛ قلم کجا برود، بی دیار و دفتر شد! در سوک استفان شاربونیه (سردبیر شارلی ابدو) و یاران: عارف پژمان

دریافتی:

شارلی ابدو؛ قلم کجا برود، بی دیار و دفتر شد!

در سوگ استفان شاربونیه (سردبیر شارلی ابدو) و یاران

عارف پژمان

قلم کجا برود، بی دیار و دفتر شد
هنر چو کوزه شکست و نوشته، پرپر شد !

چه سیر کوچه که «تکبیریان»به دشنه زنند
چه جای داد که بوکو حرام، داور شد !

حماسه زاد چو شار بونیه ، ستاده بمرد
صف مقاومت باغ ، بی صنوبر شد !

قلم که گوش به فتوای شب اندیش نداد
سرش بریده ی سوداگران خنجرشد

اگرچه، نامه ء فردائیان به یغما رفت
اگرچه خانهء آزادگی به خون ترشد

دوباره این شب دیجور را سحر سازیم
دوباره بینی که آبان برفت، آذر شد!

http://www.iranpressnews.com/source/182133.htm

گفتگو: داریوش لعل ریاحی

دریافتی:

گفتگو

 

کاش دیوار ِ دلم آینه بود

آرزو های مرا

هر که می خواست  ، تماشا می کرد

شهر ِ رؤیایم را

همه کس می دیدند

جای ِ پای سفرم را در عشق

کودکی می فهمید

و یکی می پرسید

بوم ِ نقاشی جانت  ، پُر ِ رنگ است چرا ؟

و من از پنجره سینه به او می گفتم

تو چرا خنده به لبهایت نیست

بوم ِ نقاشی جانت خالی است .

داریوش لعل ریاحی

12 دیماه 1393

Dlr1266@hotmail.com